Chowacz brukwiaczek (Ceutorhynchus napi) to jeden z najgroźniejszych szkodników rzepaku, a także innych roślin kapustowatych, takich jak brukiew, kapusta czy kalafior. Ten niewielki chrząszcz wyrządza poważne szkody, szczególnie na plantacjach rzepaku ozimego i jarego. Atakując młode rośliny, powoduje ich osłabienie i deformacje, co prowadzi do obniżenia plonów. Poniżej przedstawiamy charakterystykę objawów, skuteczne metody zapobiegania oraz sposoby zwalczania tego szkodnika.
Spis Treści

Przeczytaj także:
- Słodyszek rzepakowy (Meligethes aeneus) – objawy, zapobieganie i zwalczanie
- Żółwinek zbożowy (Eurygaster maura) – objawy, zapobieganie i zwalczanie
- Śmietka cebulanka (Delia antiqua) – objawy, zapobieganie i zwalczanie
Objawy żerowania chowacza brukwiaczka
Chowacz brukwiaczek żeruje zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym, powodując zróżnicowane uszkodzenia roślin. Pierwsze objawy obecności szkodnika można zaobserwować wiosną, gdy dorosłe chrząszcze zaczynają żerować na liściach i młodych pędach roślin kapustowatych. Charakterystyczne objawy to:
- Małe, nieregularne otwory na liściach, powstałe w wyniku żerowania dorosłych osobników. Te uszkodzenia nie są jednak tak groźne jak te wywołane przez larwy.
- Pęknięcia i deformacje łodyg – samice chowacza składają jaja wewnątrz łodyg, a larwy żerują wewnątrz nich, co prowadzi do powstawania pęknięć, narośli oraz zniekształceń.
- Żółknięcie i więdnięcie roślin – uszkodzenia wewnętrzne wywołane przez larwy zakłócają transport wody i składników odżywczych, co prowadzi do żółknięcia i zamierania roślin.
W zaawansowanych przypadkach larwy chowacza mogą znacznie uszkodzić system korzeniowy rośliny, co ostatecznie wpływa na jej kondycję i plonowanie.
Zapobieganie występowaniu chowacza brukwiaczka
Zapobieganie infestacji chowacza brukwiaczka to przede wszystkim działania prewencyjne, które pomagają zredukować ryzyko ataku na plantacjach. Do najważniejszych działań należą:
- Właściwe zmianowanie roślin – unikanie sadzenia rzepaku i innych roślin kapustowatych w tym samym miejscu przez kilka sezonów może znacząco ograniczyć populację chowacza. Szkodniki te zimują w glebie, więc regularna zmiana upraw pomaga zredukować ich liczebność.
- Wczesne siewy – wczesne zasiewy rzepaku ozimego sprzyjają lepszemu rozwojowi roślin, co sprawia, że stają się one bardziej odporne na ataki chowacza.
- Monitoring plantacji – regularne obserwacje plantacji w okresie wiosennym pozwalają na wczesne wykrycie chowacza i podjęcie działań interwencyjnych. Monitorowanie obecności dorosłych osobników można prowadzić za pomocą specjalnych pułapek feromonowych.
- Bielenie rzepaku – niektóre badania wskazują, że bielenie plantacji za pomocą specjalnych środków optycznych może ograniczać żerowanie dorosłych osobników, które unikają roślin o białym zabarwieniu.
Zwalczanie chowacza brukwiaczka
Zwalczanie chowacza brukwiaczka opiera się na zastosowaniu zarówno metod chemicznych, jak i biologicznych. Wybór odpowiedniej metody zależy od stopnia infestacji oraz fazy rozwoju szkodnika.
- Chemiczne środki ochrony roślin: W przypadku silnej infestacji konieczne jest zastosowanie insektycydów. Najskuteczniejsze są środki zawierające substancje czynne takie jak pyretroidy czy neonikotynoidy. Opryski należy wykonywać w okresie, gdy dorosłe osobniki chowacza zaczynają aktywnie żerować, czyli najczęściej wczesną wiosną.
- Biologiczne metody zwalczania: Istnieje także możliwość zastosowania biologicznych środków ochrony, takich jak preparaty na bazie nicieni pasożytniczych, które atakują larwy chowacza żerujące w łodygach. Dodatkowo, naturalni wrogowie chowacza, np. drapieżne owady, mogą pomóc w ograniczeniu populacji tego szkodnika.
- Uprawy mechaniczne: Regularne orki i uprawy mechaniczne pomagają niszczyć zimujące larwy i poczwarki chowacza. Zmniejsza to liczbę szkodników, które przetrwają zimę i zaatakują plantacje w następnym sezonie.
W połączeniu z regularnym monitoringiem plantacji oraz stosowaniem działań prewencyjnych, wymienione metody pozwalają skutecznie kontrolować populację chowacza brukwiaczka, minimalizując szkody w uprawach roślin kapustowatych.